Jakie są nowe przepisy dotyczące emisji CO₂?

Pierwsze europejskie rozporządzenie w sprawie emisji dwutlenku węgla (CO₂) dla pojazdów ciężarowych o dużej ładowności ma prosty cel: radykalne zmniejszenie emisji CO₂ przez ciężarówki, autobusy i autokary.

Aby osiągnąć ten cel, w całej Unii Europejskiej 14 sierpnia 2019 r. weszło w życie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego (UE) 2019/1242. Ma ono na celu uzupełnienie norm emisji pochodzących z samochodów osobowych i wsparcie sektora transportu drogowego w walce ze zmianami klimatu zgodnie z Porozumieniem Paryskim.

Jak wyjaśnia Parlament Europejski: "Zapewnia ono przejrzystą ścieżkę redukcji emisji CO₂ w sektorze transportu drogowego i przyczynia się do osiągnięcia wiążącego celu, jakim jest zmniejszenie do 2030 r. o co najmniej 40% krajowej emisji gazów cieplarnianych w całej gospodarce w porównaniu z 1990 r."

Duże samochody ciężarowe odpowiadają nawet za 70% całkowitej emisji z pojazdów ciężarowych o dużej ładowności.

Ambitne cele

Aby osiągnąć ten cel, rozporządzenie wymaga, by producenci (OEM) wyznaczyli dla swoich pojazdów docelowe poziomy emisji CO₂ dla całej floty. Do 2025 r. wymagana jest 15% redukcja średniej emisji CO₂ w pojazdach ciężarowych o dużej ładowności w porównaniu z poziomem bazowym z  lat 2019-2020. Do 2030 r. emisja ta powinna być niższa o 30% w porównaniu z latami 2019-2020.

Początkowo wymagania te dotyczyły tylko samochodów ciężarowych o maksymalnej masie całkowitej wynoszącej 16 ton lub więcej, produkowanych od stycznia 2019 r. Od stycznia 2020 r. obejmują również lekkie pojazdy dostawcze o masie całkowitej co najmniej 7,5 tony.

Rozporządzenie ma zastosowanie do szerokiej gamy samochodów ciężarowych - od dwóch osi i więcej albo sztywnoramowych lub przegubowych. Przyczyniają się one do powstania 70 % całkowitej emisji CO₂ przez pojazdy ciężarowe o dużej ładowności. Do końca 2022 roku rozporządzenie zostanie poddane ocenie i prawdopodobnie rozszerzone również na naczepy, autobusy i autokary.

Cel jest prosty. Według Parlamentu Europejskiego: Takie stopniowe podejście (również) stanowi jasny i wczesny sygnał dla przemysłu, aby przyspieszyć wprowadzanie na rynek energooszczędnych technologii oraz bezemisyjnych i niskoemisyjnych pojazdów ciężarowych". OEM'owie, których średnia emisja przekracza średnią wartość trajektorii, będą z tego powodu karani finansowo. 

Ciężarówki, autobusy i autokary odpowiadają za 6% całkowitej emisji dwutlenku węgla w UE.

Dlaczego nowe przepisy dotyczące emisji CO2 są ważne?

Zależność ludzi od transportu drogowego sprawia, że ciężarówki, autobusy i autokary generują 6% całkowitej emisji dwutlenku węgla w Unii Europejskiej. Stanowią one prawie jedną czwartą całkowitej emisji dwutlenku węgla (CO₂) w transporcie drogowym.

Emisja ta mają tendencję wzrostową. Zapotrzebowanie na transport drogowy - sektor słynący z uzależnienia od paliw kopalnych - rośnie. Parlament Europejski wskazuje na fakt, że 25% emisji CO₂ z transportu w UE pochodzi z pojazdów ciężarowych o dużej ładowności. Według Komisji Europejskiej: "Bez dalszych działań, udział emisji CO₂ pochodzący z pojazdów ciężarowych o dużej ładowności wzrośnie o około 9% w latach 2010-2030".

Mimo to, aż do dziś nie istniały wymogi ograniczania emisji CO₂ dla pojazdów ciężarowych o dużej ładowności. Niewątpliwie istnieje taka potrzeba, na temat której Parlament Europejski stwierdził w 2019 r.: "Aby przyczynić się do realizacji celów Porozumienia Paryskiego, należy przyspieszyć proces transformacji całego sektora transportu w kierunku zerowej emisji".

Porozumienie Paryskie w ramach Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC) zostało podpisane w 2016 roku. Jego celem jest ograniczenie średniego wzrostu temperatury na świecie z poziomu przedindustrialnego do poniżej 1,5°C".   

Operatorzy floty skorzystają z pozytywnego wpływu efektywności paliwowej całej floty.

Ograniczenie emisji

Aby sobie z tym poradzić, należy radykalnie ograniczyć emisję dwutlenku węgla. Jeśli UE ma do 2050 r. osiągnąć 60% redukcję w porównaniu z poziomem z 1990 r., niezbędne jest skupienie się na pojazdach ciężarowych o dużej ładowności.

Zwiększenie efektywności pojazdów ciężarowych, oprócz względów środowiskowych, przynosi również inne korzyści. Zachęcanie producentów do obniżenia emisji CO₂ w ich nowych pojazdach, przy jednoczesnym tworzeniu nowych pojazdów o zerowej emisji spalin, poprawi konkurencyjność europejskich producentów pojazdów na rynku światowym.

Dodatkowe korzyści

Przejrzystość rozporządzenia pozwoli firmom transportowym na szybkie porównanie ofert różnych producentów. Dzięki temu będą mogli podejmować bardziej świadome decyzje o zakupie. To z kolei powinno obniżyć rachunki za paliwo, które dla większości pojazdów HDV stanowią około jednej trzeciej (30%) łącznych kosztów operacyjnych.

Czym jest VECTO i dlaczego się pojawiło?

Stworzenie regulacji jest łatwe. Ale już metody jej egzekwowania nie są takie proste. I dlatego VECTO było tworzone od lat.

VECTO jest wspomaganym komputerowo programem symulacyjnym, skrótem od Vehicle Energy Consumption Calculation Tool. Został on opracowany przez Komisję Europejską w celu zastosowania szeregu parametrów do obliczania zużycia paliwa przez pojazd ciężarowy o dużej ładowności, a tym samym emisji dwutlenku węgla.

Zróżnicowanie pojazdów

Przed 2019 rokiem nie było możliwości dokładnego pomiaru emisji spalin przez ciężarówki. Oszacować można było tylko szkodliwość emisji spalin z silników. Ale silnik ciężarówki przegubowej przewożącej cegły zużywa dużo więcej paliwa i wytwarza o wiele więcej emisji niż ten sam silnik ciągnący naczepę z klockami z pianki.

Jeśli nie można zmierzyć emisji, to jak egzekwować przepisy mające na celu ich ograniczenie? 

Istotą problemu dla prawodawców jest to, że w przeciwieństwie do samochodów osobowych, które zasadniczo są podobne i użytkowane w podobny sposób, wszystkie ciężarówki są bardzo różne.

Jak zauważyła Komisja Europejska, istnieją miliony typów pojazdów ciężarowych o dużej ładowności. Dwa modele mogą mieć ten sam silnik, ale korzystają z innej skrzyni biegów i mają inną konfigurację osi. Mogą mieć różne opony na różnych osiach. Niektóre osie mogą być wyposażone w koła pojedyncze, inne w koła bliźniacze. I oczywiście będą one wykorzystane do różnych typów zadań.

Symulacja

VECTO jest narzędziem symulacyjnym, umożliwiającym dostosowanie go do konkretnych ciężarówek. Oznacza to, że może on być wykorzystywany do symulacji emisji CO₂ i zużycia paliwa przez każdą ciężarówkę. W ten sposób da się ocenić ogólny poziom emisji w całej branży, co z kolei pozwala na tworzenie i egzekwowanie przepisów prawnych.

Według naukowców rozwiązaniem jest symulacja modelowa, pozwalająca na ocenę całego pojazdu, z uwzględnieniem wszystkich jego głównych komponentów, takich jak: silnik, skrzynia biegów i opony, a także sposobu jego użytkowania.

W perspektywie krótkoterminowej producenci będą mogli dokonać oceny  swoich pojazdów przed ich sprzedażą, a jej szczegóły  zostaną opublikowane, aby pomóc nabywcom w podjęciu bardziej świadomej decyzji.

Jak naprawdę działa VECTO?

Narzędzie do obliczania zużycia energii przez pojazd - w skrócie VECTO - jest komputerowym programem symulacyjnym. Kiedy program ten zasilany jest odpowiednimi danymi o pojazdach ciężarowych o dużej ładowności oraz informacjami o sposobie ich konfiguracji i użytkowania, uruchamia on symulację  obliczania zużycia paliwa i emisji CO₂ przez pojazd.

Pozwala to na dokładniejsze obliczenie emisji CO₂ dla znacznie większej liczby pojazdów niż poprzez przeprowadzenie prostego testu fizycznego.

Dlaczego jest to konieczne?

W krótkim czasie narzędzie VECTO będzie używane przez producentów pojazdów (OEM). Będą oni korzystać z tych informacji, aby stworzyć plik informacyjny dla klientów. W przedstawicielstwach handlowych zostanie ona włączona do systemu sprzedaży, aby klienci mogli na bieżąco porównywać osiągi różnych pojazdów. Po zakupie pojazdu otrzymają oni kopię pliku informacyjnego klienta dla danego pojazdu.

VECTO pomoże również producentom OEM ocenić, jak dobrze działają w rzeczywistym świecie opracowane przez nich różne technologie, ponieważ będą w stanie przeprowadzić dokładne porównania "przed" i "po". I oczywiście umożliwi im to ściśłą współpracę ze swoimi dostawcami w zakresie nowych produktów, takich jak opony o niskich oporach toczenia.

Pobierz infografikę